ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΝ ΤΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Γράφει η Ελένη Καρπούζα
Σου έχει συμβεί κι εσένα. Δίχως αμφιβολία. Εκεί που βλέπεις ένα βίντεο στο YouTube ή παίζεις ένα παιχνίδι, ξαφνικά πετάγεται μπροστά σου μια διαφήμιση! Λίγο αργότερα βλέπεις ειδοποίηση: «Δεν θα πιστέψεις τι έγινε! Πάτησε εδώ για να…». Σου δημιουργείται η επιθυμία να ανακαλύψεις αυτή την άγνωστη πληροφορία. Και κάνεις κλικ. Τι κακό μπορεί να συμβεί;
Και να ήταν μόνο αυτά; Συνεχίζεις το σερφάρισμα και τι να δεις; «Βάλε εδώ τα στοιχεία σου και κέρδισε…». Λες να είναι αλήθεια; σκέφτεσαι. Μπα, αποκλείεται! Κάποιο λάκκο θα έχει η φάβα… Κλείνεις το παράθυρο, αλλά δεν ησυχάζεις. Λίγο μετά βλέπεις μια «έρευνα», τα αποτελέσματα της οποίας σε ξαφνιάζουν: «Το παγωτό για πρωινό θα σε κάνει πιο έξυπνη!». Είμαστε με τα σωστά μας; σκέφτεσαι. Τι άλλο θα διαβάσουμε πια σ’ αυτό το Διαδίκτυο; Βρε, μπας κι έχει δίκιο η «έρευνα» και πρέπει να αρχίσω να τρώω παγωτό για πρωινό;
Αναδυόμενες διαφημίσεις (pop-up ads), ψάρεμα κλικ (clickbait), τεχνάσματα για απόκτηση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων (phising), διαδικτυακές φάρσες και απάτες (hoaxes)… Ερχόμαστε καθημερινά σε επαφή μαζί τους. Ξέρουμε πώς να τα διαχειριστούμε τόσο εμείς οι ενήλικες όσο και τα παιδιά; Ήταν αδύνατον να οργανώσουμε μια θεματική για το Διαδίκτυο, δίχως να ασχοληθούμε με την αξιολόγηση της ψηφιακής πληροφορίας, δεξιότητα ιδιαίτερα σημαντική στο πλαίσιο του ψηφιακού γραμματισμού των παιδιών.
Από την αρχή φάνηκε ότι τα παιδιά είναι εξοικειωμένα με τέτοιες περιπτώσεις. Εύκολα παρέβλεπαν ή έκλειναν αναδυόμενες διαφημίσεις και δύσκολα πίστευαν τα τεχνάσματα για την απόκτηση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων. Οι υπόλοιπες περιπτώσεις όμως τα ζόριζαν. Δίχως σκέψη ήθελαν να κάνουν κλικ στο σχετικό με το Lego Ninjago clickbait και στέκονταν κάπως μουδιασμένα μπροστά στα hoaxes.
Αφού συζητήσαμε όλες τις περιπτώσεις και εξηγήσαμε τους κινδύνους τους στην e-μάθηση, στη συνέχεια στο Arts ‘n’ crafts ζητήσαμε από τα παιδιά να δημιουργήσουν τις δικές τους διαδικτυακές φάρσες και απάτες. Τι λέτε; Εσείς θα τις πιστεύατε;
