ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ συνειδητοποιουν ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ μεσα απο παραδειγματα επιστημονων
Γράφει η Ελίνα Καραγιαννίδου
Ποιες είναι οι απαραίτητες δεξιότητες που χρειάζεται ένας επιστήμονας; Κατά πόσο μπορούν κινητικά προβλήματα καθώς και προβλήματα όρασης να δυσκολεύουν τη δουλειά του; Είναι τα σημερινά επιστημονικά εργαστήρια εφοδιασμένα με τον κατάλληλο εξοπλισμό, ώστε να μπορούν επιστήμονες με αναπηρίες να δουλεύουν σε αυτά;
Στις 3 Δεκεμβρίου έχει θεσπιστεί η παγκόσμια ημέρα ατόμων με αναπηρίες και στα πλαίσια του εργαστηρίου Πειραμάτων-Θετικών Επιστημών αναρωτηθήκαμε για την προσβασιμότητα σε ένα επιστημονικό εργαστήριο. Η έννοια της προσβασιμότητας αναφέρεται στον σχεδιασμό προϊόντων, συσκευών, υπηρεσιών ή περιβαλλόντων, έτσι ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από άτομα με ειδικές ανάγκες. Η προσβασιμότητα μπορεί να είναι άμεση, χωρίς βοήθεια δηλαδή, ή έμμεση με χρήση βοηθητικής τεχνολογίας.
Αρχικά ως μικροί επιστήμονες και εμείς σκεφτήκαμε τα πειράματα που έχουμε κάνει και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούμε στα μαθήματά μας. Τι χρειάζεται να κάνει ένας επιστήμονας στη δουλειά του; «Να μετρήσει», «Να παρατηρήσει», «Να ανακατέψει χημικά», «Να χρησιμοποιήσει διάφορα όργανα», ήταν μερικές από τις απαντήσεις που σκεφτήκαμε. Και αν δεν μπορεί να βλέπει ή να κινείται; Υπάρχουν επιστήμονες με αναπηρίες; Η απάντηση ήταν ναι και μάλιστα πολύ πετυχημένοι.
Ο πρώτος που σκεφτήκαμε ήταν ο Στήβεν Χόκινγκ, θεωρητικός φυσικός και κοσμολόγος, γνωστός για το έργο και τη ζωή του, σχεδόν όλα τα παιδιά γνώριζαν φυσιογνωμικά ποιος είναι. Ο Χόκινγκ έπασχε από αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση. Από τη νόσο αυτή έμεινε σχεδόν εξ ολοκλήρου παράλυτος και επικοινωνούσε μέσω μιας συσκευής που παρήγαγε ομιλία, γεγονός που δεν τον εμπόδισε στο έργο του ούτε στη συγγραφή και δημοσίευση πολλών βιβλίων.
Στη συνέχεια, επέλεξα να παρουσιάσω στα παιδιά δύο Έλληνες φυσικούς, αποφοίτους του ΑΠΘ, τον Δημήτρη Αντωνίου ,τον οποίο είχαμε την χαρά να γνωρίσουμε και από κοντά και τον Αργύρη Κουμτζή. Ο Δημήτρης Αντωνίου, μετά από ένα τροχαίο ατύχημα, καθηλώθηκε σε αναπηρικό αμαξίδιο και ο Αργύρης Κουμτζής σε ηλικία δέκα μηνών διαγνώστηκε με ατροφικό οπτικό νεύρο γεγονός που του προκάλεσε τύφλωση. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, κατάφεραν να αποφοιτήσουν και να συνεχίσουν τις σπουδές τους με μεγάλες επιτυχίες.
Στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι με αναπηρίες έρχεται σε πολλές περιπτώσεις να δώσει την απάντηση η τεχνολογία. Στα πλαίσια της δράσης του εργαστηρίου, τα παιδιά έπρεπε να σκεφτούν και να επινοήσουν διαφορά εργαλεία και τρόπους, ώστε να κάνουμε τα εργαστήρια πιο προσβάσιμα.
Χρησιμοποιώντας τη φαντασία και τις γνώσεις που αποκομίσαμε, σχεδιάσαμε το πιο προσβάσιμο εργαστήριο φυσικής και χημείας. Γεμάτο με όργανα που χρησιμοποιούν φωνητικές εντολές, ρομποτικά χέρια, υπερσύγχρονα αμαξίδια. Αλλά και με υπέροχους βοηθούς, ώστε όλοι οι επιστήμονες να μπορούν να δουλεύουν με ευκολία στα εργαστήριά τους.
Στο μάθημα Επιστήμη-Τεχνολογία μιλήσαμε για την διαφορετικότητα και για το κατά πόσο μπορεί να επηρεάσει ή να δυσκολέψει τη ζωή και το έργο ενός επιστήμονα. Η ιστορία των επιστημών είναι γεμάτη από επιστήμονες που λόγω φύλου, κοινωνικής θέσης, καταγωγής, χρώματος δέρματος βρέθηκαν αντιμέτωποι με δυσκολίες που δεν έπρεπε. Με αφορμή τα 152 χρόνια από τη γέννηση της Μαρί Κιουρί μάθαμε για την ζωή και το έργο της. Η Μαρί Κιουρί μεγάλωσε και σπούδασε σε μια εποχή όπου δεν συνηθιζόταν για τις γυναίκες να σπουδάζουν και να ακολουθούν ακαδημαϊκή καριέρα. Το γεγονός αυτό την έφερε αντιμέτωπη με πολλά εμπόδια τα οποία κατάφερε να ξεπεράσει με τις ικανότητές της. Θεωρείται μία από τις σπουδαιότερους επιστήμονες και κατάφερε να αλλάξει τον τρόπο που η επιστημονική κοινότητα αντιμετώπιζε τις γυναίκες επιστήμονες.
Αφού είδαμε ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή της, συζητήσαμε για την διαφορετικότητα. Προσπαθήσαμε να μπούμε στη θέση της και να σκεφτούμε τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίζαμε. Κυρίως αναλογιστήκαμε πώς μπορούμε να συμβάλλουμε εμείς στο να φτιάξουμε μια κοινωνία χωρίς διακρίσεις. Στην ερώτηση τι είναι η διαφορετικότητα, τα παιδιά απάντησαν πως είναι αυτό που μας κάνει μοναδικούς και κάνει τον κόσμο πιο ωραίο και έτσι κλείσαμε το μάθημα με αυτό το υπέροχο μήνυμα.
Ήταν ένας μήνας που μας έκανε να προβληματιστούμε, να σκεφτούμε, να γνωρίσουμε υπέροχους ανθρώπους…